Dünya genelinde aşılama sürüyor. Aşılama kampanyalarına bakıldığında ülkeler arasında büyük farklılıklar görülüyor. Mayıs’ın ilk haftasına göre, dünya genelinde şu ana kadar 1,13 milyar dozdan fazla Covid-19 aşısı yapıldı. Oran olarak İsrail dünyada en fazla aşı yapan ülke oldu. Rakam olarak

ABD, Çin, Hindistan, İngiltere, Brezilya ve Almanya’da ilk sıralarda yer alıyor.

Hedef sürü bağışıklığı ve normale dönüş

“Sürü bağışıklığı” ya da toplumsal bağışıklık; bir toplumda nüfusun çoğunluğunun bağışıklık geliştirmesi demek. Böylece hastalığın artık salgın halinde yayılamamasının önüne geçiliyor. Sürü bağışıklığı kaznaılan toplumlarda kendisi bağışıklık geliştirmemiş olan kişiler de dolaylı yoldan korunmuş oluyor.

Sürü bağışıklığı için hedef yüzde 65-70

Covid’in yayılmasının önüne geçmek için nüfusun yüzde 65-70’ini kapsayacak bir toplumsal bağışıklığa ulaşılması gerektiği tahmin ediliyor.

Önümüzde İsrail örneği var. Uzmanlar “İsrail’de vaka sayılarının düşmeye devam ettiğini ve düşük seviyede kaldığını görmek lazım” diyor. İsrail’de nüfusun yarısından çoğuna (5,3 milyon kişi) Covid aşısı yapıldı. Bugüne dek koronavirüs testi pozitif çıkan 830 bin kişinin de belli ölçüde doğal bağışıklık geliştirmiş olması umuluyor. Bu da nüfusun yüzde 68’inde aşı veya iyileşme yoluyla antikor oluşmuş ve bir tür bağışıklık gelişmiş demek.

Toplumsal bağışıklık nasıl gelişir?

Salgına karşı hiçbir önlem uygulanmaması halinde, Covid-19’a neden olan yeni koronavirüsün orijinal haliyle enfekte olmuş bir kişinin bunu ortalama 3-4 kişiye bulaştırdığı tahmin ediliyor.

Bu sayıyı 3 olarak kabul edersek, teorik olarak nüfusun üçte ikisinin virüse karşı bağışıklık geliştirmesi durumunda, enfekte bir kişi bunu sadece bir kişiye bulaştırıyor. Bu sayı virüsün yayılması için yeterli olsa da çoğalması için yeterli değil. Çünkü diğer iki kişi, bağışıklık geliştirdiği için bulaşma zincirinden koparılmış oluyor

Aşılar ne kadar etkili?

Aşıların etkinlik veya koruyuculuk düzeyi yüzde 100 değil. Aşı yoluyla kişilerin hastalanması önlenebiliyor ama enfeksiyon her yerde tümüyle yok edilemiyor. 

Covid geçirmiş kişilerin tümü güçlü ve uzun süreli doğal bağışıklık geliştirmeyebiliyor ve virüsün yeni varyantlarının da daha bulaşıcı olabiliyor.

Bu nedenle toplumsal bağışıklık eşiğine ulaşmak için mümkün olduğunca çok fazla sayıda insanın aşılanması hedefleniyor.

Sürü bağışıklığı eşiği nasıl hesaplanıyor?

Sürü bağışıklığı eşiğini tanımlamak için virüsün yayılma hızı ya da virüsü taşıyan bir kişinin ortalama kaç kişiye virüsü bulaştırdığı oran olarak hesaplanıyor. Ancak bu hesaplamayı yapmak oldukça güç. Çünkü uzmanlar virüsün yayılma hızının şehirden şehire bile değişeceğinin altını çiziyor.

Sürü bağışıklığı eşiğine geldiğimizi nasıl anlarız?

Uzmanlar bu eşiğe yaklaştığımızın en önemli kanıtının “virüsün bulaşma zincirinde bir bozulma” meydana gelmesi olduğunu söylüyor.

Covid-19’un farklı varyantları sürü bağışıklığını nasıl etkiliyor?

Aşının sağladığı koruma ya da önceden geçirilmiş olan farklı virüs türleri sürü bağışıklığını etkileyen en önemli faktörler arasında. Şimdiye kadar bulunan aşıların farklı Covid-19 türlerine karşı bir miktar koruma sağladığı görüldü. Ancak bilim insanları temkinli çünkü mutasyon hala sürüyor ve yeni olası mustasyonların neler getireceği öngörülemiyor.